روستای بردر قوچان

روستای کُرد کرمانج نشین بَردَر (Berder)
بَردَر (Berder) روستایی کُرد نشین در بخش باجگیران شهرستان قوچان است. مردم این روستا از ایل کُرمانج سیوکانلو (Sêvkan سێڤکان)هستند. زبان آنها کُردی با گویش کُرمانجی و مذهب آنها شیعه دوازده امامی است.

جمعیت این روستا در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۵۰۰ نفر و۱۸۰خانوار بوده‌است اما در سالهای اخیر وپس از تشکیل خانواده جوانانی که به تازگی ازدواج نموده وبه شهرهای اطراف نقل مکان نموده اند از جمعیت روستا کاسته شده وروستا چهره پیری به خود گرفته است.

موقعیت جغرافیایی روستا

روستای بردر در شمال غربی کوه آسلمه (مرتفع‌ترین قله ۲۲۶۰ متر) واقع است. دره‌های کوه آسلمه دارای مرغزار و جنگل است و در ۷۸ کیلومتری شمال شهر قوچان و دو کیلومتری جنوب مرز ایران و جمهوری ترکمنستان قرار دارد.

روستای بردر از شمال با مرز ترکمنستان ،از جنوب باروستاهای کلاته واوغاز ،از شرق بافاصله ۷ کیلومتری با بخش باجگیران واز غرب به فاصله ۳ کیلومتری با روستای قره چقه ودره بردر هم مرز است.

اطراف روستای بردر پوشیده از کوههای بلند بوده که خود باعث سرمای نسبتا زیاد در زمستان وهوای بسیار خنک در تابستان است.از جمله کوههای اطراف روستا میتوان یه زیلان ،گووگفک ،آخ کمر ،مالاوه ، گری نقده ،تلار و… اشاره کرد.

رودخانه ای از دره بردر وکوههای سمت غرب روستا سرچشمه گرفته وپس از عبور از روستای قره چقه از وسط روستا عبور ودرنهایت پس ار گذر از دره زیبای شمخال ودرگز به خاک ترکمنستان ونهایتا دریای خزر میریزد.روددیگری از سمت جنوب غربی روستا وکوهستانی بنام تلار سرچشمه گرفته وداخل روستا در محلی بنام ایجداغ به رود اول ملحق میگردد.در سنوات گذشته بر اثر بارشهای بهاری سیل در رود مذکور به راه افتاده وگاها موجب خسارت به کشاورزان منطقه گردیده است.

تاریخچه

اداره گمرگات ایران در زمانی که در دوره قاجار به بلژیکی‌ها واگذار شده‌بود برای گرفتن سهم دولت از کالاهایی که از مرز عشق‌آباد خارج می‌شد باج‌گیرهایی را که اسب و تفنگ داشتند برای این کار استخدام کرد. این افراد باج‌گیر نخست در روستای بردر جای گرفتند. بعداً که این گروه به محل کنونی شهر باجگیران انتقال یافتند نام آن‌ها (باجگیران) نیز به محل جدید داده شد. محل گمرک نخست ساختمان حاتم بیک، سپس کاروانسرای حاجی قربان و پس از آن به محل فعلی که با کمک آلمانی‌ها ساخته شده‌است منتقل شد.

کشاورزی

شغل اکثر مردم روستاکشاورزی و دامپروری بوده واز محصولات مهم کشاورزی روستا میتوان به سیب زمینی ، گندم واز محصول باغات میشود به آلو ،سیب درختی ،گردو ،زردآلو و … اشاره کرد.برداشت محصول در اواخر فصل تابستان واوایل پاییز صورت میگیرد

کشت گندم در روستا بصورت دیم در دو منطقه به نامهای بوزبلک وآله زربوده وبصورت یکسال در میان در مناطق فوق کشت مینمایند.در سالهای اخیر نیز درمنطقه پایین دست روستا بنام بیوک توسط قنات کشت بصورت آبی انجام میشود.

دامپروری

تعدادی از مردم روستا را عشایر غیور وزحمتکش تشکیل میدهند واز راه دامپروری امرار معاش مینمایند به گونه ای که اهالی روستا بیش از ۱۵۰۰۰ راس گوسفند داشته .این قشر زحمتکش در اواخر فصل پاییز بعلت سرمای منطقه به منطقه قشلاقی زرین کوه در اطراف درگز وبا شروع فصل بهار به کوههای اطراف روستا ومناطق ییلاقی من جمله دره بردر ، زیلان ، تلار ،آخ کمر ،جنگل و مرز اوجاق کوچ نموده وزندگی پرزحمت اما شیرینی در دل طبیعت دارند.لازم بذکر است روغن زرد روستای بردر بسیار باکیفیت ودر منطقه شناخته شده است.

اجتماعی

روستای بردر دارای یک باب دبستان ابتدایی (دکتر علی شریعتی )ومدرسه راهنمایی (ابوذر غفاری )بوده که هردو در قسمت انتهایی وغرب روستا قرار دارند. ومتاسفانه فاقد دبیرستان بوده وبعلت فاصله زیاد تا شهرستان قوچان، باعث عدم ادامه تحصیل در روستا شده واین مهم باعث شده که اکثر جوانان روی به شغل آزاد آورده وبه سمت شهرها سرازیر گردند.

روستا دارای یک مسجد بزرگ در وسط روستا بوده که در سالهای اخیر توسط تعدادی از خیرین روستا مرمت وبازسازی شده به نحوی که جزو ده مسجد برتر روستاهای اطراف قوچان میباشد.. واکثر مراسم روستا از قبیل روضه خوانی، بدرقه و استقبال از عزیزانی که عازم حج وسایر اماکن مذهبی هستند،مراسم عزا و…در مسجد روستا انجام میشود.

روستای بردر دارای سه زیارتگاه به نامهای جناب علی ،ایمام صغری و ایمام تخت بوده که بردری ها اعتقاد خاصی به آنان داشته ودر ایام خاص و اعیاد در آن اماکن گرد هم آمده وآداب ورسوم مخصوص خودرا ادا مینمایند.ضمنا مرم روستا اعتقاد خاصی به علی بلاغ که در فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری وامامزاده عبدالرحمن معروف به امام باد در فاصله ۳۵ کیلومتری شرق روستا قرار دارند، داشته وسالانه حتی بردری های مقیم شهرها جهت زیارت به اماکن مذکور عزیمت مینمایند.