سایت کانون سردفتران و دفتریاران

سایت کانون سردفتران و دفتریاران

پس از نهاد قضا، یقیناً نهاد تنظیم کنندگان سند از قدیمی ترین نهاد حقوقی در ایران باستان خصوصاً ایران پس از ظهور اسلام محسوب می شوند. این نهاد از چنان اهمیتی برخوردار بوده که در تمام اعصار تاریخی پس از اسلام مورد توجه خاص قرارداشته و مقررات آن مکرراً دستخوش تحول گردیده است. در جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل اله همدانی مقررات خاص برای امر تنظیم اسناد تدوین و برای نخستین بار ایجاد دفتر ثبت معاملات پیش بینی گردید. لیکن این امر مهم تا ظهور مشروطه نهادینه نگردید.

با پیدایش مشروطه و آشنایی خواص با قوانین کشورهای اروپایی، موضوع تدوین قوانین حقوقی در دستور کار قرار گرفت. متعاقب نوشتن قوانین مربوط به اصول محاکمات و قوانین تنظیم کننده ضوابط اجتماعی، قانون وکالت نیز به تصویب رسید و نهادهای مدنی وابسته به امور حقوقی از جمله کانون وکلا تاسیس گردید. به بیان دیگر وجود NGO های مدنی حقوقی ضروری تشخیص داده شده و تأسیس این نهادها آغاز گردید.پس از تصویب قانون وکالت در سال 1315، اولین قانون مستقل دفاتر اسناد رسمی در سال 1316 تصویب و در ماده 28 آن تأسیس کانون سردفتران پیش بینی شد.

ماده 28 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1316 اعلام می دارد: وزارت عدلیه در نقاطی که مقتضی بداند کانون سردفتران تشکیل خواهد داد. کانون مزبور دارای شخصیت حقوقی بوده و از حیث عواید و مخارج مستقل و از نظر نظامات تابع وزارت عدلیه است.

به موجب سوابق و دفاتر موجود در کانون اولین هیات مدیره انتصابی کانون سردفتران به موجب ابلاغاتی که از طرف وزیر دادگستری وقت در تاریخ 22/11/1317 صادر شد، تشکیل گردید. نایب رئیس دوره اول، مرحوم عبدالحسین نجم آبادی و دوره های دوم الی چهارم مرحوم جعفر افجه و دوره پنجم الی دوازدهم، مرحوم ابوالحسن شریف العلماء خراسانی و دوره های سیزدهم الی چهاردهم، مرحوم جمال الدین جمالی و دوره پانزدهم مدتی مرحوم ریحان ا... قاضی زاهدی و بقیه دوره مزبور مرحوم سیّدجواد کشفیا و دوره های شانزدهم و هفدهم و هجدهم مرحوم جمال الدین جمالی بوده اند.

تاریخ 20/11/54 تاریخ پایان دوره هجدهم هیات مدیره انتصابی کانون سردفتران است که در تمامی هجده دوره، ریاست عالیه کانون با وزیر دادگستری وقت بوده و وزیر دادگستری هیچ گاه فردی را به نمایندگی خود در کانون معین نکرده که عنوان قائم مقام رئیس را داشته باشد و نام کانون هم «کانون سردفتران» بوده و نه «کانون سردفتران و دفتریاران» و اعضای هیات مدیره کانون هم توسط وزیر دادگستری صرفاً از بین سردفتران معین می شده اند.

در قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران که در تاریخ 25/4/1354 به تصویب رسید، کانون سردفتران و دفتریاران را دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی تعریف گردیده است که باتوجه به تعداد دفاتراسنادرسمی و احراز شرایط مصرح درقانون، درتهران و سایر مراکز استانها تشکیل می شود. کانون سردفتران بوسیله هیأت مدیره‌ی مرکب از هفت عضو اصلی «پنج سردفتر و دو دفتریار اول» و سه عضو علی‌البدل «دو سردفتر و یک دفتریار» اداره می‌شود. دوره تصدی اعضاء هیأت مدیره سه سال و انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است.

اولین دوره انتخابات هیات مدیره کانون سردفتران و دفتریاران براساس قانون مصوب 25/4/54 قبل از تنظیم و تصویب آیین نامه موضوع ماده 61 آن در نیمه دوم سال 1354 انجام گرفت و وزیر دادگستری وقت از بین حائزین اکثریت آراء افراد زیر را به عنوان اعضای هیئت مدیره کانون به کانون معرفی کردند:

آقایان دکتر احمد مهدوی دامغانی سردفتر دفتر 25 تهران، محمّد علومی سردفتر دفتر 300 تهران، سیّدابوالقاسم سرکشیک سردفتر دفتر91 تهران، حسین اخباری ممقانی سردفتر دفتر 100 تهران، محسن مدرسی تهرانی سردفتر دفتر 113 تهران، جمال الدّین جمالی سردفتر دفتر 29 تهران، محمّدجعفر انصاری سردفتر دفتر 77 تهران و آقایان احمد ادیب، مؤدب نوبخت و سیّدجواد یاقوتی از دفتریاران. در جلسه مورخ 23/12/54 آقای دکتر احمد مهدوی دامغانی به عنوان رئیس و آقای محمّد علومی به عنوان نایب رئیس و آقای سیّدابوالقاسم سرکشیک به عنوان دبیر و آقای حسین اخباری ممقانی به سمت خزانه دار انتخاب شدند.

با وقوع حوادث منتهی به انقلاب شکوهمند اسلامی در 22 بهمن 1357 و عدم برگزاری انتخابات دوره بیستم    هیات مدیره کانون دردوره نوزدهم (اولین دوره انتخابی اعضاء هیئت مدیره کانون) که مدت ماموریتشان در تاریخ 23/12/57 خاتمه می یافت، تا تاریخ 16/8/1358 همچنان به کار خود ادامه داده و در تاریخ 20/8/58 با تعیین اعضای هیات تصفیه موضوع لایحه قانونی تصفیه سردفتران و دفتریاران مصوب 8/6/58 شورای انقلاب و صدور ابلاغ اعضای هیات توسط ریاست وقت سازمان آقای حسین شهسوارانی، آقایان سیّد حسین فروغی و ابوالحسن بلاغی و بهمن رضاخانی (ازسران دفاتر) و احمد وحیدی و محمّدتقی شجاعی (ازدفتریاران) به عنوان اعضای اصلی و آقایان هادی مدرس سبزواری، سردفتر و سیّدجواد یاقوتی، دفتریار به عنوان اعضای علی البدل، وظایف قانونی هیات مدیره کانون سردفتران و دفتریاران را تا انجام انتخابات و تعیین هیات مدیره جدید عهده دار شدند.

با کناره گیری دسته جمعی اعضای هیات تصفیه در جلسه مورخ 2/2/59 آقای دکتر هاشمی ریاست وقت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، به موجب ابلاغ شماره 10/2045 - 20/3/59 و براساس اختیار حاصله از تبصره 5 لایحه قانونی راجع به حق التحریر دفاتر اسناد رسمی و نحوه تقسیم آن مصوب 3/3/59 شورای انقلاب اسلامی آقای حسن اذانی را به عنوان مدیر داخلی کانون منصوب و به مشارالیه اختیار داده شد که امور مالی و اداری کانون را برابر بندهای سوم و پنجم ماده 66 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 25/4/54 به انجام رساند که در نتیجه اداره امور مالی و اداری کانون از تاریخ 20/3/59 الی 29/4/59 توسط مدیر داخلی انجام می گرفت.

متعاقب آن در تاریخ 19/5/59 با صدور ابلاغ به نام آقایان محمّد شیخ الرئیس سردفتر 430 تهران و حبیب ا... نیکوعزم سردفتر 27 تهران و اردشیر نصیریان سردفتر 39 تهران و یحیی غروی دفتریار 36 تهران و عبدا... صدری دفتریار 64 تهران به عنوان اعضای اصلی و آقایان محمّدعلی حکیمی سردفتر 225 تهران و حسن کیارش دفتریار 418 تهران به عنوان اعضای علی البدل هیئت تصفیه یاد شده تعیین و اداره امور کانون را به عهده دارگردیدند. سرانجام به موجب یک ابلاغ دسته جمعی به شماره 241 - 26/1/60  آقایان نیکوعزم، شیخ الرئیس، نصیریان، حکیمی، غروی برای انجام وظایف مقرر در ماده 66 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 25/4/54  تعیین گردیدند و از آن تاریخ تا سال 1380 اداره کانون توسط هیات مدیره انتصابی صورت می گرفت.

در سال 1380 جناب آقای علیزاده ریاست وقت سازمان اعلام کردند که انتخابات کانون برای دوره بیست و یکم (به عنوان اولین دوره انتخابات بعد ازانقلاب شکوهمند اسلامی) برگزارخواهد گردید. انتخابات یادشده درتاریخ 7/10/80 با انجام مراحل و تشریفات قانونی پس از وقفه ای 23ساله انجام و با تایید انتخابات و در اجرای ماده 63 قانون دفاتر اسناد رسمی اسامی 15 نفر از سران دفاتر و دفتریاران حائز بیشترین آراء به دفتر ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ارسال گردید.

ریاست سازمان از میان اسامی ارسالی 10نفر را به موجب ابلاغ شماره 97-35/1 - 4/11/80 به عنوان اعضاء اصلی و علی البدل هیات مدیره جدید کانون انتخاب و معرفی نمودند:

آقایان محمّد شیخ الرئیس سردفتر 430 تهران- هادی معزّالدّینی سردفتر 24 تهران- احمدعلی سیروس سردفتر 111 تهران- علیرضا علی اکبر سردفتر 605 تهران- عبدالایمان محقق سردفتر 326 تهران-پرویز فاضلی دفتریار 285 تهران- حسین معانی دفتریار 261 تهران به عنوان اعضاء اصلی وآقایان ابوالحسن بلاغی سردفتر 350 تهران و غلامرضا شهباززاده سردفتر 13 تهران و سرکار خانم شهناز ادیب نظری دفتریار 44 تهران به عنوان اعضاء علی البدل.

اسامي سومين دوره اعضاي هيات مديره كانون سردفتران و دفترياران به شرح زیر بوده است:

1-     محمدرضا دشتی اردکانی، سردفتر 287 تهران، رییس هیات مدیره

2-     مسلم آقاصفری، سردفتر 11 تهران، نایب رییس هیات مدیره

3-     محمد گودرزی، سردفتر 297 تهران و دبیر هیات مدیره

4-     عباس سعیدی، سردفتر 113تهران و خزانه دار

5-     علی رضا علی اکبر، سردفتر 605 تهران، عضو اصلی

6-     غلامرضا شهباز زاده قره چشمه، سردفتر 13 تهران، عضو علی البدل

7-     محمدجعفر جلالی، سردفتر 15 تهران، عضو علی البدل

8-     پرویز فاضلی مقدس، دفتریار 285 تهران، عضو اصلی

9-     سید مصطفی حسینی، دفتریار 665 تهران، عضو اصلی

10-   حمیدرضا ادیب نظری، دفتریار 428 تهران، عضو علی البدل

چهارمين دوره انتخابات هيات مديره كانون سردفتران و دفترياران در 1391/11/27 برگزار شد و پس از انتخاب 15 سردفتر و 15 دفتريار اسنادرسمي، در نهايت 10 نفر اعضاي اصلي و علي البدل از سوي رياست سازمان ثبت اسناد و املاك كشور انتخاب شدند.