سایت شورای خلیفه گری تهرانی

سایت شورای خلیفه گری تهرانی

ارامنه از دیرباز در ایران ساکن بوده اند و با تمام وجود با تاریخ و تمدن ایران همسان شده اند. در مراحل مختلف تاریخی شمار ارامنه و نحوه پراکندگی آنان در نقاط گوناگون مملکت تغییر کرده لذا طی 400 سال اخیر در شهرهای مختلف ایران آمار جمعیتی ارامنه دستخوش تغییرات مکرر بوده است.

شواهدی وجود دارد مبنی براین که ارامنه از نیمه دوم قرن هجدهم در تهران اقامت کرده اند. درزمان کریمخان زند پادشاه وقت ایران و بنا به دستور او 10 خانواده ارمنی از جلفای اصفهان به تهران منتقل شده و در حومه شهر در محله دولاب ساکن شدند. آرامستان دولاب یادگار همان زمانهاست.

آغا محمدخان، مؤسس سلسله پادشاهی قاجاریه در جریان لشکرکشیهای خود به قفقاز، دهها خانواده ارمنی را اسیر کرده و آنها را به تهران کوچاند و درمحله دروازه قزوین تهران، شهری که از جانب او پایتخت ایران اعلام شده بود، جای داد. این ارامنه در سال 1795 میلادی نمازخانه گیورک مقدس را (که درسال 1882 میلادی تبدیل به کلیسای گیورک مقدس شد) ساختند. از سال 1798 میلادی به بعد یعنی بعد از جلوس فتحعلی شاه قاجار برتخت سلطنت، ارامنه از نواحی مختلف ایران به تهران آمده و در محلات این شهر سکونت گزیدند و بنا به فرمان وی خانواده های صنعتگر ارمنی از شهرهای جلفای اصفهان و تبریز به تهران آورده شده و درمحلات دروازه قزوین و شاه عبدالعظیم اسکان داده شدند و در همین محل بود که درسال 1808 میلادی کلیسای بارتوقیمیوس مقدس (که بعداً به نام طادئوس – بارتوقیمیوس مقدس معروف شد) بنا گردید. اطلاعات کمی درباره گذشته جامعه ارمنی تهران وجود دارد. تا سال 1870 میلادی به جز این دو کلیسا مؤسسه و سازمان دیگر مختص ارامنه وجود نداشته است.

طبق اطلاعات نسبتاً محدود موجود درهمین دوره 10 خانواده ارمنی در تهران و 30 خانوار در دهکده ونک واقع در شمال تهران (جمعاً تقریباً 2900 نفر) نیز زندگی می کردند. اکثرمردان صنعتگر و پیشه ور بودند (شیشه گر، آهنگر، زرگر، خیاط، کفاش و بعدها مکانیک، فلزتراش، برق کار، مهندس و معمار). در قرن 19 میلادی دولت وقت ایران به منظور کمک به رفع رکود اقتصادی کشور و تشویق و توسعه امور بازرگانی و پیشه ها، محدودیت هایی راکه درمورد ارامنه وجود داشت، از میان برداشت و اجازه داد که ارامنه مناصب عالی دولتی و درباری را عهده دار شوند. از صاحب منصبان عالی مقام ارمنی این دوره می توان میرزاملکم خان، هوانس خان ماسحیان، ست خان آسدوازاتور، هوانس خان آگچالیان، داویت خان داوتیان، سپهدار ظهراب خان امیر توپخانه را نام برد.