سایت شبکه کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران

سایت شبکه کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران

سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سال ۱۳۷۵ به منظور توسعه فرهنگ و هنر در جامعه‌ی ایرانی و نیز ارتقای فرهنگ شهرنشینی و با نظر مساعدرهبر معظم انقلاب اسلامی، در تهران بزرگ ایجاد شد. توسعه‌ی فرهنگی، تعمیق معرفت دینی، تقویت زیبایی‌طلبی و حقیقت‌جویی شهروندان، شادزیستی توام با روحیه سازنده و کسب مهارتهای زندگی اجتماعی، نیازهای اساسی بود که این سازمان در پاسخ به آنها موجودیت یافت.

بدیهی است که یکی از ابزارهای مهم و تاثیرگذار در جهت پوشاندن جامه‌ی عمل بر مفاهیم فوق، «کتابخانه‌های عمومی» می‌باشد. بر همین اساس، در اساسنامه و بند پانزدهم از شرح وظایف سازمان فرهنگی هنری صراحتاً به نقش موثر کتاب و مطالعه در توسعه‌ی فرهنگی شهروندان اشاره می‌کند و سازمان را نسبت به "توسعه‌ی کتابخانه‌ها، قرائت‌خانه‌ها و اجراي برنامه‌هاي فرهنگي و هنري مروج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خواني" مکلف و ملزم می‌نماید.

سازمان فرهنگی هنری از همان بدو تاسیس، توسعه‌ی کمی و کیفی کتابخانه‌ها را در دستور کار قرار داد و نخستین کتابخانه های سازمان در مناطق جنوب تهران احداث شدند و به زودی به عنوان هسته‌ی مرکزی و محوری خدمات فرهنگی هنری مورد توجه مخاطبان قرار گرفتند.

از طرفی برنامه ریزی و اقدام در راستای این مهم، بدون تکیه بر نیروی انسانی متخصص کتابدار و ساز و کارهای اداری و سازمانی امری غیرممکن است؛ با تکیه بر این منطق و ضرورت، «مدیریت امور کتابخانه ها» به عنوان بازوی تخصصی سازمان در راستای اهداف "توسعه‌ی کتابخانه‌های عمومی شهر تهران و ترویج مطالعه و کتابخوانی" دایر گردید.

این مجموعه از همان آغاز فعالیت خود تاسیس و تجهیز کتابخانه ها را به عنوان اولین مرحله از «نقشه‌ی اقدام» خود قرار داد. صد البته راه‌اندازی کتابخانه – هرچند مجهز – بدون حضور نیروهای متخصص که توانایی بهره‌برداری از امکانات موجود را داشته باشند، امری ابتر است که در نهایت به خدمت رسانی به شهروندان منجر نخواهد شد. لذا به موازات تاسیس کتابخانه‌ها، جذب کتابداران نیز در دستور کار قرار گرفت. در حال حاضر «مدیریت امور کتابخانه‌ها» با داشتن" ۸۲ باب کتابخانه" و" ۲۲۹ نفر نیروی متخصص کتابداری" از استانداردترین مراکز فرهنگی پایتخت محسوب می‌شوند. همچنین از این میان ۱۳ کتابخانه، رویکردی تخصصی دارند که با عرضه‌ی منابع دانشگاهی به خدمت رسانی به دانشجویان شهر – که بخش وسیعی از مخاطبین به شمار می‌آیند – مشغول می‌باشند.

از دیگر اقدامات پیشرو و روزآمد این مدیریت می‌توان به "شبکه سازی کتابخانه‌ها در بستر وب" اشاره کرد. این اقدام که برای اولین بار در سطح کشور در سال ۱۳۹۰ به وقوع پیوست، نیازمند پژوهش‌های نرم افزاری و زمینه‌های سخت افزاری خاص خود بود. پشتوانه‌ی این مهم، بیش از ۲۰۰/۱ نفرساعت کار گروهی همکاران مدیریت امور کتابخانه‌ها بوده است که هم‌اکنون ارائه‌ی انواع خدمات کتابخانه‌ای را به صورت مجازی از طریق «پورتال شبکه‌ی کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران» (www.tlib.ir) میسر ساخته است. در حال حاضر شهروندان می‌توانند از طریق این پورتال منبع مورد نیاز خود را در بانک جامع فهرستگان ۸۲ کتابخانه با بیش از ۰۰۰/۶۰۰/۱ جلد کتاب جست‌و‌جو نمایند و آن را از نزدیکترین کتابخانه‌ به محل سکونت خود، به امانت بگیرند.

در واقع با راه‌اندازی پورتال کتابخانه‌ها به ارائه خدمات اطلاع رسانی از جمله ارائه برنامه‌ها، معرفی کتابخانه‌ها، معرفی تازه های منتشر شده در کشور، راهنمای موضوعی وب سایتها و موتورهای جست و جو و وب سایت کتابخانه ها بپردازد و با فراهم نمودن نسخه الکترونیک کتاب های اتوبوس و مترو، دسترسی به بیش از دو میلیون مقاله در قالب بانک مقالات فارسی و اولین راهنمای دسترسی مجلات فارسی و لاتین که امکان دسترسی به متن مقالات بیش از پنج هزار مجله معتبر بین المللی را فراهم می‌کند را ایجاد نماید.

همگان آگاهیم که کتابخانه‌ای پویا و کارآمد می‌باشد که به صورت مداوم به بازسازی و به‌روزرسانی خود مشغول باشد؛ بازسازی عوامل فیزیکی و تجهیزات کتابخانه‌ای و به روزرسانی منابع و کتابهای آن. مجموع این دو عامل باعث می‌شود تا رضایت اعضا جلب و شرایط مطالعه و کتابخوانی در شهر تسهیل شود. بر اساس همین منطق «مدیریت امور کتابخانه‌ها» سالانه بیش از ده میلیارد ریال هزینه صرف تجهیزات چوبی، منابع و کتاب برای کتابخانه های خود می‌کند تا بتواند رضایت نسبی ۰۰۰/۱۲۰ عضو فعال خود را کسب نماید.

این مدیریت صرف راه اندازی و تجهیز کتابخانه، رسالت خود را پایان یافته نمی‌بیند. بلکه خود را مکلف و موظف به تولید محتوا و برگزاری برنامه‌های ترویج فرهنگ کتابخوانی در کتابخانه‌های خود می‌داند. بر این اساس تدوین و اجرای برنامه‌های جانبی کتابخانه از دیگر اقدامات کتابخانه‌ها می‌باشد که به صورت مستقیم مخاطبان خود را هدف گرفته است. سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران سعی کرده با شناسایی تمام دستگاه ها و نهادها و موسسات فرهنگی و علمی در سطح شهر تهران با ایجاد فضای همکاری و خدمات تعاونی از تمام پتانسیل ها برای ارائه خدمات به شهروندان استفاده نماید.

آنچه گذشت تنها رئوس و کلیات فعالیت های «مدیریت امور کتابخانه‌ها» در راستای کتابخانه های عمومی و ترویج فرهنگ مطالعه می‌باشد. اگر نگاهی کوتاه بخواهیم به فعالیت های سازمان در حوزه کتاب و کتابخوانی داشته باشیم می‌توانیم به موارد زیر اشاره نمائیم:

- بازطراحی پورتال شبکه کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران

- به روزرسانی و ارتقای مداوم نرم افزار کتابخانه ها جهت تسهیل کار کتابداران برای خدمات رسانی به شهروندان

- ایجاد آرشیو ۵۰۰۰ عنوان کتاب گویا جهت راه اندازی کتابخانه گویا

- تدوین تقویم ماهانه‌ی برنامه های کتابخانه ها جهت بهره برداری شهروندان

- خرید تجهیزات چوبی و منابع مورد نیاز کتابخانه ها

امید است اقدامات صورت گرفته که بر اساس وسع و توان سازمانی همکاران این مجموعه می‌باشد، قدمی هر چند کوچک در راستای بالندگی کشور عزیزمان، ایران باشد و رضایت خداوند و خلق او را در پی داشته باشد.