رصدخانه اُلُغ بیگ بزرگترین رصدخانه آسیایمیانه است که در شهر سمرقند کشور ازبکستان قرار دارد. از نظر کارشناسان میتوان این رصدخانه را بهترین رصدخانه جهان اسلام نام برد. نام این بنا را نیز در واقع از نام سازنده آن، اُلُغ بیگ امیر تیموری گرفتهاند.
امیر تیموری خود ستارهشناس بزرگی بود و یک دانشگاه ستارهشناسی، هم نام این رصدخانه تأسیس کرد، این دانشگاه خیلی زود تبدیل به بزرگترین مرکز علم ستاره شناسی جهان در دوران خود شد. امیر تیموری در آن زمان از بزرگترین عالمان ستاره شناسی از جمله غیاثالدین جمشید کاشانی و علی قوشچی دعوت کرد تا در مدرسه الغ بیگ تحقیق کنند.
زمان درخشندگی این مدرسه زمانی بود که حدود 60 تا 70 محقق در آن مشغول تحقیق بودند. در واقع الغ بیگ با احداث دانشگاه، قصد کمک به رشتهی ستاره شناسی را داشت.
رصد خانه الغ بیگ سمرقند را دایره مانند طراحی کردند تا محورهای اصلی آن در چهار جهت جغرافیایی روی نصفالنهار سمرقند قرار بگیرد. در طبقه همکف این ساختمان، تالار کاری برای پژوهشگران وجود دارد. زاویهیاب فخری که برای رصد خورشید و ماه استفاده میشود بر روی محدوده شمال و جنوب قرار دارد.
عبدالرزاق سمرقندی احتمال میدهد نقش روی دیوار زاویهیاب و صفحه خورشیدی طرحی از نه آسمان، هفت سیاره و کره خاکی با اقلیم کوهستان و دریا و صحرا باشد. تمام رصد خانه را با آجر پخته و نقشهای هندسی از آجر و لعاب و معرقهای کاشی مزین کردهاند.
به دلیل تعصبات مذهبی این رصدخانه را ویران کردند و هر آن چه از این بنا باقی ماند زیر خاک مدفون شد. ویاتن باستان شناس قدیمی با خواندن وقف نامهای حدود جغرافیایی این بنا را یافت و با حفاری موفق به کشف آن شد.
روماکو بازاریاب آنلاین شماست |
زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است