برای برقراری ارتباط در شبکه های کابلی و یا در هر شبکه ی دیگر ما نیازمند کابل شبکه میباشیم . کابل شبکه ارتباط بین دو یا چند کامپیوتر ، سرورها ، پرینتر ها ، دوربین های مداربسته و یا هر دستگاه دیگری که دارای کارت شبکه بوده و قابیلیت اتصال به کابل شبکه رو داشته باشه فراهم می کند .
حالا برای اینکه هر نوع اطلاعاتی که بخواد از طریق کابل شبکه از هر کدوم از این دستگاه ها ارسال و یا دریافت بشه باید مراحل نرم افزاری و سخت افزاری خاصی رو طی کنه که این مراحل شامل دسته بندی اطلاعات ، کد گذاری آن ها ، مشخص شدن مبدا و مقصد اطلاعات و خیلی مراحل دیگه رو باید بگذرونه که بعدا در مدل osi بیشتر راجبشون توضیح میدم .
در نهایت این اطلاعات آماده ارسال میشن که از طریق کابل شبکه در شبکه انتقال پیدا می کنن . در حقیقت کابل شبکه رابط بین این دستگاه ها و کامپیوتر ها می باشد که فقط اطلاعات رو رد و بدل می کنه و هیچ دخالتی در اصل اطلاعات نداره ، اگه بخوام خیلی ساده تر توضیح بدم کابل شبکه مثل مامور اداره پست هستش که فقط اطلاعات رو از مبدا به مقصد میرسونه و چیستی اطلاعات براش فرقی نمیکنه .
برای شروع به سراغ پرمصرف‌ترین کابل شبکه یعنی همان کابل‌های مسی یا زوج به هم تابیده می‌روم و کمی درباره‌شان صحبت می‌کنم. چند اصطلاح رایج را بررسی می‌کنم و سرعت هریک از کابل‌های شبکه موجود در بازار را خواهم گفت.
انواع کابل شبکه
به طور کلی در دنیای شبکه سه نوع کابل شبکه داریم: کواکسیال، فیبر نوری و زوج به هم تابیده.
امروزه از کابل‌های «کواکسیال» یا کابل‌های «هم‌محور» استفاده نمیشود یا کمتر استفاده می‌شود. کابل‌های کواکسیال همان کابل‌هایی هستند که برای آنتن‌های آنالوگ و دیجیتال استفاده می‌کنیم.
این نوع کابل‌ها هزینه زیادی برای خرید و نصب دارند، بسیار سخت‌تر از کابل‌های دیگر شبکه نصب می‌شوند، در فاصله‌های طولانی با افت سیگنال روبرو هستند و تقریبا دستگاه‌های شبکه ازشان پشتیبانی نمی‌کنند و درگاه مناسب با آن‌ها را ندارند. البته؛ این کابل‌ها مزایایی مانند پهنای‌باند بالا و مقاومت در برابر نویز دارند.
کابل‌های فیبرنوری نیز غالبا در شبکه‌های پرسرعت استفاده می‌شوند و گران‌قیمت هستند. در این کابل‌ها از یک رشته باریک و بلند شفاف مانند شیشه و پلاستیک استفاده می‌شود تا نور را منتقل کنند. نور از یک سر این رشته وارد شده و از سر دیگرش خارج می‌شود.
به همین دلیل، کابل‌های فیبر نوری حساس و گران قیمت هستند. اگر در میان راه شکستگی و خراشی پیدا کنند؛ سرعت آن‌ها افت میکند. این کابل‌ها هم چند مدل دارند که در مطلب دیگری به طور مفصل درباره‌شان حرف می‌زنیم.
اما رایج‌ترین کابل‌های شبکه برای اتصال کامپیوترها به یکدیگر یا دستگاه‌های شبکه به روترها و سوییچ‌ها؛ کابل‌های معروف به زوج به هم تابیده (Twisted Pair) هستند. همین کابل‌های شبکه‌ای که در خانه‌های ما یافت می‌شود و روزانه ازشان استفاده می‌کنیم.
چون این کابل‌ها از چند سیم به هم بافته شده یا زوج سیم تابیده شده تشکیل می‌شوند؛ به کابل‌های زوج به هم تابیده معروف هستند. این کابل‌ها از سوکت RJ45 استفاده می‌کنند و براساس تعداد سیم‌های داخل هر کابل، میزان تابیدگی سیم‌ها و استفاده از روکش‌های مختلف؛ به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. غالبا این کابل‌ها از جنس مس ساخته شده و به کابل‌های مسی نیز معروف هستند.
دسته بندی های کابل شبکه ( کابل LAN )
کابل شبکه بر اساس پهنای باند ، سرعت ، نویز پذیری و یک سری خصوصیات خاص به چندین دسته تقسیم می شوند ، این دسته بندی ها از دسته بندی 1 و یا در زبان انگلیسی CATEGORY 1 و یا1 CAT و تا دسته بندی 8.2 تا امروز رسیده اند هر چه دسته بندی کابل های شبکه بالا تر میره سرعت انتقال اطلاعات ، پهنای باند بیشتر و نویزپزیریشون کمتر میشه .
به عنوان مثال وقتی می گوییم کابل شبکه CAT 6 منظورمون کابل شبکه از دسته ی 6 هستش ، و همینطور برای مابقی دسته بندی کابل های شبکه به همین صورت می باشد .
اولین دسته بندی در کابل ها ، کابل های تلفن دوتایی یا تک زوجی هستن ، در این نوع از کابل ها فقط سیگنال های صوتی رد و بدل میشه و هیچ گونه اطلاعاتی فرستاده و دریافت نمیشود ، در دسته بندی دوم از کابل شبکه علاوخ بر سیگنال های صوتی اطلاعات نیز رد و بدل میشد که آغازی برای شروع کابل شبکه با کابل LAN بود .
در جدول زیر اطلاعاتی کامل از انواع دسته بندی کابل شبکه آورده شده که میتونید مشاهده کنید
| دسته بندی | نوع کابل | سرعت انتقال (حداکثر ) | پهنای باند ( حداکثر ) |
| CAT5 | UTP | 10/100 مگابیت بر ثانیه | 100 مگاهرتز |
| CAT5E | UTP , FTP , SFTP | 1000 مگابیت بر ثانیه | 100 مگاهرتز |
| CAT6 | UTP , FTP , SFTP | 1000 مگابیت بر ثانیه | 250 مگاهرتز |
| CAT6a | UTP , FTP , SFTP | 10000 مگابیت بر ثانیه | 500 مگاهرتز |
| CAT7 | FFTP , SFTP | 10000 مگابیت بر ثانیه | 600 مگاهرتز |
همونطور که معلومه دسته بندی های کابل شبکه بر اساس یک سری استاندارد خاص هستند که تفاوتشون هم خیلی راحت میشه فهمید و تشخیص داد . تفاوت های عمده ای که در دسته بندی های مختلف کابل شبکه ( کابل LAN ) وجود داره پهنای باند ، سرعت انتقال اطلاعات و جنس کابل شبکه از لحاظ شیلد دار بودن و یا روکش هاشون هست ، مثلا دو کابل شبکه پرکاربرد که خیلی در ایران استفاده میشه کابل شبکه CAT5E و کابل شبکه CAT 6 هست تفاوت اصلی این دو نوع کابل شبکه در پهنای باند و سذعت انتقال اطلاعات . نویز پذیریشون هست ،نهایت سرعت انتقال اطلاعات کابل شبکه CAT5E 1000 مگابایت در ثانیه هست با پهنای باند 250 مگاهرتز لما در کابل شبکه CAT6 سرعت انتقال اطلاعات به 10,000 مگابایت بر ثاینه و پهنای باند آن له 500 مگاهرتز افزایش یافت .
انواع کابل شبکه زوج به هم تابیده
این نوع کابل‌ها شبیه به کابل تلفن هستند و از چند رشته سیم تشکیل شده‌اند. کابل تلفن از دو سیم تشکیل شده ولی کابل‌های شبکه می‌توانند از ۴ تا ۸ سیم تشکیل شده باشند. رنگ‌های هر سیم با یکدیگر متفاوت است. روی هر سر یک کابل شبکه زوج به هم تابیده سوکت RJ45 نصب و استفاده می‌شود. دستگاه‌های شبکه هم درگاه‌های RJ45 دارند.
کابل تلفن از سوکت RJ11 استفاده میکند که کوچک‌تر از درگاه RJ45 است. کابل تلفن رده اول یا Cat 1 کابل‌های شبکه زوج به هم تابیده محسوب می‌شود ولی نمی‌تواند دیتا را منتقل کند و فقط سیگنال‌های صوتی (مکالمه) را از خود عبور دهند.
در سال‌های اخیر کابل‌های شبکه مسی Cat3 نیز به خاطر محدودیت‌های سرعت از بازار حذف شده‌اند و بیشتر از کابل‌های Cat5 و Cat6 و Cat7 استفاده می‌شود. هرچه شماره افزایش پیدا میکند، استاندارد و نوع کابل جدیدتر می‌شود. کابل‌های جدیدتر از سرعت بیشتر و پهنای‌باند بالاتری سود می‌برند ولی از کابل‌های پایین‌تر از خود هم پشتیبانی می‌کنند. هرچه سیم‌ها بیشتر دور همدیگر تابیده شوند؛ سرعت‌شان بالاتر و رده جدیدتری ساخته می‌شود.
این کابل‌ها به غیر از سرعت و نوع سیم‌پیچی، تفاوت‌های دیگری هم با هم دارند و به چند دسته UTP و STP یا SSTP و FTP تقسیم می‌شوند:
کابل UTP: مخفف Unshielded Twisted Pairs و به کابل‌هایی گفته می‌شود که زوج سیم‌های به هم تابیده بدون کاور یا شیلد هستند.
کابل STP: مخفف Shielded Twisted Pairs و به کابل‌هایی گفته می‌شود که زوج سیم‌های به هم تابیده شده از کاور یا شیلد استفاده می‌کنند. شیلد می‌تواند دور خود سیم‌های زوجی یا دور کل سیم‌ها یا دور ۴ تا از سیم‌ها باشد.
کابل FTP: مخفف Foiled Twisted Pairs است و به جای شیلد از فویل آلومینیومی استفاده شده است.
کابل SFTP: هم از شیلد و هم از فویل برای دور سیم‌ها استفاده شده است.
کابل SSTP: مخفف Shielded Shielded Twisted Pairs است و از دو سری شیلد برای پیچیدن دور سیم زوج‌ها بهره می‌گیرند.
بنابراین؛ وقتی می‌گویند کابل Cat5 UTP یعنی یک کابل شبکه LAN از نوع ۵ بدون شیلد. کابل Cat7 STP نیز یک کابل شبکه LAN از نوع ۷ با شیلد است.
نکاتی درباره ی کابل شبکه :
- داخل یک شبکه کابلی فرقی نداره که از کابل شبکه cat5e استفاده می کنید و یا از کابل شبکه cat6 استفاده می کنید ، ارتباط برقرار میشه و هیچ مشکلی نداره ولی سرعت انتقال اطلاعات و پهنای باند شبکه به اندازه ی کابل شبکه Cat5e هست . اینو همیشه یادتون باشه شبکه مثل یک گروه کوهنوردیه حتی اگه یکی از عضو های گروه آروم تر از بقیه راه بره کل گروه از سرعتشون کاسته میشه دقیقا در شبکه هم این اصل وجود داره .
- تابیده شدن هر دو عدد رشته کابل به هم در کابل شبکه یا کابل LAN برای جلوگیری از نویز هست .
- اگر داخل شبکتون از کابل شبکه CAT6 استفاده می کنید باید تمامی تجهیزات دیگتون هم باید سرعت و پهنای باند کابل شبکه CAT6 رو پشتیبانی کنند یعنی شما باید سوییچ شبکه ای تهیه کنید که تا سرعت 1000 مگابایت بر ثانیه رو پشتیبانی کنه و حتما از کیستون ، پچ پنل و سوکت CAT6 استفاده کنید تا بتونید سرعت واقعی کابل شبکه CAT6 رو حس کنید .
- سوکت های شبکه یا کانکتور های شبکه ی کابل شبکه ی مفتولی و رشته ای با هم فرق می کنن همانطور که در مقاله سوکت شبکه توضیح دادم باید بسته بر جنس و طبقه بندی کابل شبکه سوکت و کیستون همون کابل رو تهیه کنید .
- رنگ رشته سیم های داخل کابل شبکه جهت شناسایی هر سیم است به این دلیل که هر سیم داخل کابل شبکه وظیفه ای خاص داره و اطلاعات معلومی رو رد و بدل میکنه باید موقع سوکت زدن کابل شبکه با استفاده بر رنگبندی روی کابل شبکه سوکت رو پانچ کنیم .
- از مقاله از کابل شبکه هم اینجا به پایان رسید ، حتما مقالات مرتبط با کابل شبکه رو در نت ران بخونید تا بتونید موقع انتخاب و خرید کابل شبکه راحت تر تصمیم بگیرید .